Batı basınında 'Ukrayna' senaryoları

Avrupa'nın doğusunda, Kiev'de bir halk ayaklanmasına dönüşen politik gösterilerle ortaya çıkan politik kriz devam ediyor. Ukrayna'da yakın gelecekte ortaya çıkabilecek olası senaryolar da Batı basınının gündeminde...

03 Mart 2014 Pazartesi 20:04

GUARDİAN

Guardian’ın birinci sayfasında, Kırım’daki askeri üslerde kuşatma altında bulunan Ukrayna askerlerinin Ruslara teslim olmamakta kararlı oldukları öne çıkarılmış.

Gazetenin Avrupa editörü Ian Traynor ise olası 3 senaryo öngörüyor. Bunlar özetle şöyle:

Gürcistan senaryosu: Rusya’nın 2008’de Gürcistan’da yaptığı gibi hızla sahada askeri üstünlük sağlayarak, Kırım’ın statüsü için pazarlık masasına eli güçlü olarak oturması. Aslında bu hemen hemen gerçekleşmiş durumda. Fakat Rusya’nın gözü Kırım’ın ötesinde olabilir.

Yugoslavya senaryosu: Rusya’nın Kırım’ın yanı sıra, Ukrayna’nın doğusuna da asker çıkarması, ülkenin kuzeybatı ve güneydoğu olarak bölünmesini gündeme getirebilir. Bu durumda; Ukraynaca konuşan Katolik çoğunluk ile Rusça konuşan Ortodoks azınlık arasında bir iç savaş kaçınılmaz olabilir.

Diplomatik senaryo: AB’nin bu tür durumlardaki geleneksel tavrı, ekonomik yaptırım ve ulaşım kısıtlamaları uygulamak. ABD de Rusya’ya ekonomik tecrit uygulanmasını değerlendiriyor. Fakat Rus şirketi Gazprom, Avrupa’nın baş enerji tedarikçisi. Bu senaryonun devreye girmesi halinde, BM temsilcileri mekik diplomasisi yürüterek, yeni Ukrayna’da bir çeşit İsviçre modeli oluşturmaya çalışacaktır. Rusya ise federal veya konfederal sistem içinde etkinliğini sürdürme arayışında olacaktır.

FINANCIAL TIMES

Financial Times, Rus askerlerinin Ukrayna’nın Kırım Yarımadası’ndaki yayılışı nedeniyle Batılı ülkelerin gösterdiği tepkiyi manşetine, “ Dünya Moskova’ya çıkışıyor” başlığıyla taşımış.

Kırım Özerk Cumhuriyeti’nin başkenti Simferepol’deki Financial Times muhabiri Courtney Weaver, maskeli ve miğferli Rus askerlerinin çevresini sardığı üslerin civarındaki halkın hiç de “işgal altında” gibi hissetmediğini, hatta çocuklarını gezdiren kadınların askerlerle fotoğraf çektirdiğini anlatıyor.

Jan Cienski’nin Harkov’dan aktardığına göre, Rusça konuşan halkın çoğunlukta olduğu doğu bölgesinde de benzer bir atmosfer var.

Harkov’da Rusya’nın kendilerini başkent Kiev’de geçici hükümet kuran “faşistlerden korumasını” isteyenler gösteri yaparken, aksi yönde düşünenlerden 28 yaşındaki Andrei Kuznetsov şöyle diyor: “Ben Ukrayna vatandaşıyım. Rusya’da olmak istesem Rusya’ya taşınırdım. Ukrayna’ya hiçbir uluslararası müdahale istemedim. Rusların tek yaptığı durumu istikrarsızlaştırmak. Bu, 1968’de Çekoslovakya’da çevirdikleri dümenin aynısı.”

Avrupalı bir diplomat ise Rusya yönetimi için şu değerlendirmeyi yapıyor: “ Güvenlik güçlerinin henüz böyle bir karar alınmamışken Ukrayna’da müdahil olması bize, liberaller ile Silovikler (Güvenlikçiler) arasındaki dengenin çoktan kaybolduğunu gösteriyor.”

Başka bir haberde, Ukrayna krizinin ABD Başkanı Barack Obama’nın karşılaştığı en zor durum olduğu vurgulanıyor. Obama’yı eleştirenler, Suriye konusundaki pasif tutumun Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i cesaretlendirdiğini öne sürüyor.

Obama’nın önündeki seçenekler şöyle sıralanıyor:

Rus yetkililere vize kısıtlamaları uygulanması; Ukrayna’daki yeni hükümete mali destek; Rusya’nın G8 topluluğundan çıkarılması…

NATO’nun devreye sokulması veya Ukrayna ordusuna askeri destek sağlanması ise şu aşamada “fazla provokatif” olarak değerlendiriliyor.

Carnegie Europe düşünce kuruluşu uzmanı Jan Techau, NATO ülkelerini kastederek, “Hiç kimse Kırım için savaşa gitmek istemiyor ve Putin bunu biliyor” diyor.

TIMES

Times gazetesindeki bir haberdeyse, Kırım’da nüfusun yaklaşık yüzde 12’sini oluşturan Tatar-Türk nüfusun kaygılarına dikkat çekiliyor.

Çariçe Büyük Katerina dönemindeki kırım ve Stalin dönemindeki toplu sürgün nedeniyle Rusya’ya soğuk hisler taşıyan Kırım Türklerinin geçen hafta yerel parlamento önünde Rus milliyetçileri ile çatıştığı hatırlatılıyor.

Kırım’daki yerel hükümetin başındaki Sergei Aksyonov’un güvence vermesine rağmen Kırım Türkleri arasında savunma gücü oluşturulduğu aktarılıyor.