UYDU HABERLEŞME SİSTEMLERİ VE DİNLEME

Uydu iletişimi çoğunlukla stratejik birimlerin kullandığı “özel” iletişim cihazlarıdır. Askeri birimler, arama kurtarma birimleri, bakanlıklar, valilikler ve bunların dışındaki bazı kamu kurumları, olağanüstü durumlarda uydu iletişimine başvurur.

Ayrıca, işadamları, bankalar, petrol şirketleri vb. ticari sırlarını güvence altına almak isteyen büyük şirketler de uydu iletişimini tercih edenler arasında yer alır.

Türkiye’de uydu haberleşme (mobil uydu telefonu) hizmeti, GMPCS Mobil telefon Hizmeti olarak geçmektedir ve yetkilendirmeleri Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanlığı (BTK) tarafından yapılmaktadır.

BTK’nın yetkilendirdiği mobil uydu telefon hizmeti sunan iki işletmeci bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi Türkiye’de tek mobil uydu yer istasyonu sahibi ve operatörü olan, %100 milli sermaye ile işletilen, ulusal alan kodu kullanan Globalstar Avrasya Uydu Ses ve Data İletişim A.Ş.’dir. Globalstar Avrasya, telefonlarında “0592” ulusal alan kodu kullanmaktadır.

Diğeri ise merkezi Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) bulunan Thuraya’nın temsilcisi olan Teknomobil Uydu Haberleşme A.Ş.’dir. Teknomobil, Türkiye’de herhangi bir altyapı bulundurmamakta ve görüşme kayıtları Türkiye’de tutulmamaktadır. Thuraya tüm müşterilerine (+ 88216) uluslararası alan kodu ile telefon hizmeti sunmaktadır.

Bu durum, yabancı ülkeler tarafından işletilen uydu yer istasyonları ve bu firmalara ait uydu telefonlarının kullanması durumunda, Türkiye’de stratejik mevkilerde yapılacak görüşmelerin yurt dışına açılması anlamına gelmektedir. Diğer bir değişle, ülkemizde yapılan tüm görüşmeler, uydu telefonlarından, o firmanın uydu yer istasyonunun bulunduğu ülke topraklarına inmekte ve bu da ülkemizde yapılan tüm görüşmelerin yabancı ülkelerce ele geçirilmesi anlamına gelmektedir.

UYDU SİSTEMLERİNDE YASAL DİNLEME

Türkiye’de yetkilendirilmiş işletmecileri yasa ve mevzuatlar gereği BTK’ya bağlı Telekomünikasyon İletişim Başkanlığına (TİB) görüşme kayıtlarını aktarmak zorundadır. Yasal dinlemeler, bu kurum tarafından gerekli prosedürler yerine getirilmek suretiyle yapılabilir.

Ancak uydu haberleşmesinde durum biraz farklılaşmaktadır. Bunun sebeplerinin başında ülkemizde herhangi bir yatırımı olmayan, altyapı bulundurmayan ve görüşme kayıtlarının BAE’de tutulduğu Thuraya (Teknomobil) veya kayıtlarının Arizona’da tutulduğu Iridium firmasının yasal dinlenmesi imkansız hale gelmektedir.

Bu durumu aşmayı hedefleyen TİB yetkilileri, TİB binasının önüne yerleştirilen bir çanak antenle, Thuraya uydusundan geçen tüm görüşmeleri dinlemek suretiyle “YASADIŞI” bir “YASAL” dinleme gerçekleştirmektedir.

UYDU İNTERNET HİZMETLERİ

Dinleme kısmını halleden TİB; yasal bazı düzenlemelerde ise sonuç alamamaktadır. Bunların başında da internet konusu yer almaktadır. Malumunuz olduğu üzere Türkiye’de internet yasakları sık sık gündeme gelmektedir. Mahkeme kararı ile kapatılan sitelere erişim farklı yollardan mümkün olsa dahi, işletmecilerin sunduğu internet hizmetleri legal olarak yasaklanmaktadır. Bu durum Türkiye’de bir tek Thuraya (Teknomobil) firmasının sunduğu internet hizmetlerini kapsamamaktadır.

Bunun sebebi de Türkiye’de yasal işletmeci olmasına karşın, ülkemizde herhangi bir altyapı bulundurmayan Thuraya telefonları tarafından sunulan tüm hizmetlerinin Türkiye’den kontrol edilememesidir. Dolayısıyla Thuraya, tek başına tüm hukuksal kararları çiğneyen bir yapı olarak karşımıza çıkmaktadır.

UYDU SİSTEMLERİNDE YASA DIŞI DİNLEME

Uydu haberleşme sistemlerinin çıkışı ve dünyada yaygınlaşmasının temel sebebi askeri amaçlardır. Bu sistemler öncelikli olarak halen tüm dünyada bu amaçla kullanılmaktadır. Bu nedenle bir ülkenin elindeki uydu haberleşme sistemlerini yasal olmayan yöntemlerle de dinlemek, yine birçok ülkenin askeri amaçları arasındadır.

Bu durumun önemini bir örnekle gösterelim:

(Fransız istihbaratı Libya’nın devrik Lideri Kaddafi, Thuraya uydu telefonu ile konuşunca yerini tespit ederek, muhalif güçlere bildirmiş ve yakalanmasını sağlamıştır.)

Bu amaçlar günümüzde legal bir şekle dönüşmüş ve bir sektör haline gelmiştir. Bu sektör, kendi iş dinamikleri çerçevesinde her yıl ülkelerin askeri, istihbarat ve güvenlik birimlerinin katıldığı sempozyumlar, kongreler ve çalıştaylar düzenleyerek gelişmeleri paylaşmakta ve yeni satışlar yapmaktadır.

Bunlara örnek olarak http://www.issworldtraining.com/ ve http://www.telestrategies.com/ web sitelerini gösterebiliriz:

Bu dinleme kongrelerinde ülkeler ve geliştirici firmalar, kendi ürettikleri “kestirme” (monitoring ya da intercept) cihazlarını görücüye çıkartır.

Aşağıda göreceğiniz dinleme sistemleri Globalstar haricindeki diğer uydu telefon sistemlerinin dinlemeye yarayan cihazlardır. Bu teknik cihazları satın alan kişi ya da organizasyonlar (sanayi casusları, terör örgütleri, vs.) Globalstar haricindeki tüm uydu telefonlarını rahatlıkla dinleyebilir.

Dikkatinizden kaçmamıştır, bu cihazlar arasında Globalstar sistemini dinlemeye yönelik olarak herhangi bir cihaz yoktur.

Bunun nedenleri şu şekildedir:

 Globalstar uydu iletişim sistemleri; CDMA gibi teknik olarak karmaşık ancak güvenli iletişim yolu açan ve sayısal olarak çok fazla kodlama sistemi kullanır.

 Globalstar uydularında, hangi verinin hangi koda ait olduğunun tespit edilmesi son derece güçtür.

 Globalstar uyduları konuşma esnasında sık sık frekans değiştirir.

Bu nedenlerle Globalstar uydu telefonları, dinleme cihazlarının teknik olarak yetersiz kalması ve yapılabilse dahi çok büyük maliyetler gerektirmesi nedeniyle dünya üzerinde dinlenebilmesi hem “neredeyse imkansız” sistemler arasında yer alır. Globalstar Avrasya uydu telefonları, ancak yasal yöntemlerle, kanunlarımızda belirtilen sebep ve yetkilendirilmiş kamu birimlerince dinlenilebilmektedir.

Türkiye’den 37 ülkeye ses ve data hizmeti sunan Globalstar Avrasya, Türkiye haricindeki ülkelere verdiği hizmetlerde Türkiye’deki yasal düzenlemelere göre değil, o ülkenin yasal düzenlemelerine göre hareket etmektedir.

ÜLKEMİZ HARİCİNDE DURUM

Bu ulusal güvenlik ihlallerini gören ve haberleşme güvenliğine önem veren bazı ülkeler, (ABD, Rusya, Hindistan, vs.) uydu yer istasyonları kendi ülkelerinde bulunmayan sistemlerin kendi ülkelerinde kullanımını yasaklamıştır. Yani uydu haberleşmesini güvenlik birimleri kullandığı için stratejik öneme sahip hizmetler olarak gören ülkeler, gerekli yasal düzenlemeleri yaparak bu konudaki boşlukları kapatmışlardır.

YENİ ÜRÜN, YENİ UFUKLAR: SAT-Fİ

Sat-Fi geçen sene ABD Globalstar’ın küresel pazara sunduğu ve geliştirilmesinde bizim de katkımız bulunan işlevsel bir uydu haberleşme ürünüdür.

Ekte broşürünü göreceğiniz bu ürün, akıllı cep telefonları ya da tabletleri uydu telefonuna dönüştürmekte ve GSM kapsamasının dışında da rahatlıkla kullanılabilmelerini sağlamaktadır.

Sat-Fi, şu an ABD’de hizmete açık ve kullanımda, Avrupa’da (Türkiye’de buna dahil) sertifikasyon aşamasındadır. (Sertifikasyon süreci tamamlanmak üzere) Sat-Fi cihazının altyapı kurulumları ABD, Avrupa ve Türkiye’de yer alan istasyonlarda tamamlanmış, hizmet vermeye hazırdır.

Sat-Fi kısaca şu şekilde çalışmaktadır:

Cihaza 8 akıllı telefon ya da tablet wi-fi üzerinden bağlanır. GSM kapsamasının olmadığı yerlerde bu telefonlar Globalstar uydularını kullanarak ses görüşmesi (aynı anda yalnızca bir tanesi) yapabilir, Globalstar internet hizmetinden yararlanır. Sat-Fi’ye bağlanan telefon ya da tabletler kendi aralarında mesajlaşabilir, dosya aktarımı vb. işler yapabilir. Acil durumlarda SOS çağrısı gönderebilir. Her türlü araç ya da iş makinesinde ya da kapalı mekanlarda kullanılabilir.

Bu ürün, uydu haberleşmesinde mevcut GSM alışkanlıklarını değiştirmeden kullanım sağlayacağı için çok daha fazla müşteri bulmaktadır. Bunun en güzel örneğini ABD’de piyasaya sunulduğu 2014 yılından bugüne 300.000’e yakın müşteri bulmasında da anlayabiliriz.

OĞULBEY UYDU YER İSTASYONUMUZ

Globalstar INC, uydu haberleşme şirketi, Loral Corporation, Qualcomm, Alcatel, AirTouch, Deutsche Aerospace, Hyundai ve Vodafone şirketlerinin oluşturduğu bir konsorsiyumla 1991 yılında kurulan ve 2001 yılında ABD Teknoloji Borsası NASDAQ’da (Mayıs 2014’te New York Borsasında işlem görmeye başlamıştır) halka arz edilen bir anonim şirkettir.

Globalstar INC’nin bağımsız operatörlerinden birisi olan ve yüzde 100 yerli sermaye ile işletilen Globalstar Avrasya A.Ş., Türkiye’nin uydu haberleşme konusunda eksiklerini görerek 1997 yılında kurulmuştur. Türkiye’nin halen İLK ve TEK mobil uydu yer istasyonunu olma özelliğini sürdürmektedir.

Globalstar Avrasya; halen Türkiye haricinde 36 ülkenin ses ve data hizmetini sunmaktadır. Şirketimiz, yaptığı çalışmalar neticesinde Telekomcular Derneği tarafından 2013 Yılının En İyi Bilişim Şirketi Ödülüne layık görülmüştür.