Günümüzde üstün yetenekli çocuklardan bahsederken çoğunlukla onların sıra dışı hafızasından, matematikteki başarısından ya da akıl almaz analiz yeteneğinden söz ederiz. Oysa, onları hayatta başarılı ve mutlu kılan, sadece zekâlarının keskinliği değildir. Hayatın karmaşık yollarında yürürken, asıl yön bulmalarını sağlayan, duygularını tanıma, anlama ve yönetebilme becerileridir: Yani duygusal zekâ. Üstün yetenekli çocuklar, güçlü analiz yeteneklerinin yanı sıra, çoğu zaman derin bir duygusal dünyaya da sahiptirler. Kimi zaman bir başkasının üzüntüsünü kendi kalbinde hisseder, kimi zaman bir kitabın satır aralarında kaybolup, karakterlerle birlikte acı çekerler. Bu çocuklar için duygusal zekâ, yalnızca bir ek özellik değil; hayatı anlamlandırmada ve dengeyi bulmada anahtardır. Birçok araştırma, duygusal zekâsı yüksek çocukların stresle daha iyi başa çıktığını, sosyal ilişkilerini daha güçlü kurduğunu ve yaşamdan daha fazla tat aldığını gösteriyor. Hele ki üstün yetenekli bir çocuk için, bu özellikler bazen zihinsel yeteneğinden bile daha büyük bir fark yaratıyor. Çünkü duygularını yönetemeyen, kendini ya da başkalarını anlamayan bir çocuk; sahip olduğu büyük zekâyı gerçek potansiyele dönüştürmekte zorlanabiliyor. Üstün Yetenekli Çocuğun Duygusal Dünyası: Zekâdan Fazlası Bir çocuk düşünün; yaşıtlarından önce konuşmuş, karmaşık soruları küçücük yaşında sormaya başlamış, öğrendikçe öğrenen, keşfetmekten yorulmayan biri. Ama aynı çocuk, bir gün akşam yemeğinde sessizleşiyor, gözleri buğulu, “Bazen kimse beni anlamıyor,” diyor. Anne babalar olarak çoğu zaman üstün yeteneğin sadece akademik başarıdan ibaret olduğunu zannederiz. Oysa görünmeyen bir başka dünya vardır: duygular. Üstün yetenekli çocuklar, zihinsel hızları kadar duygusal derinlikleriyle de dikkat çekerler. Onlar, yalnızca bilgiyi değil, hisleri de yoğun yaşarlar. Bazen bir başkasının acısını kendiymiş gibi içlerinde hisseder, bazen bir sözcükten veya bir bakıştan bile etkilenirler. Empati güçleri yüksektir; sevinçleri büyük, üzüntüleri derindir. Bunu fark ettiğim bir anı hiç unutamıyorum: Bir öğrencim bir sabah sınıfa sessizce girdi, gözleri nemli. Sorduğumda, “Dün televizyonda bir haber izledim; depremde evi yıkılan bir çocuğu gördüm. Onun için bir şey yapamamak içimi acıttı,” dedi. Bu çocuklar yalnızca “bilge” değil, aynı zamanda çok “hassas”tır. İşte bu yüzden, duygusal gelişimlerini desteklemek en az zihinsel gelişimleri kadar önemlidir. Peki, bir anne baba olarak ne yapabilirsiniz? Dinleyin ve Anlayın: Çocuğunuz duygularını dile getirmek istediğinde sabırla dinleyin, onu küçümsemeyin, yargılamayın. “Böyle hissetmen normal,” diyerek duygularını kabul edin. Duygu Günlüğü Tutun: Onun için bir günlük alın ve yaşadıklarını, hissettiklerini yazmasını teşvik edin. Siz de zaman zaman duygularınızı yazın; birlikte paylaşın. Duyguların konuşulabilir ve yönetilebilir olduğunu gösterin. Birlikte Çözüm Arayın: Bir problemi olduğunda hemen çözüm üretmek yerine, “Sen ne düşünüyorsun?” diye sorarak kendi baş etme yollarını bulmasına destek olun. Bu, duygusal dayanıklılığını güçlendirir. Hata Yapma Hakkı Tanıyın: Üstün yetenekli çocuklar, bazen hata yapmaktan çok korkarlar. Onlara, kimsenin mükemmel olmadığını, hata yapmanın da öğrenmenin bir parçası olduğunu anlatın. Kendi hatalarınızı da paylaşarak örnek olun. Empatiyi Destekleyin: Sosyal sorumluluk projelerine katılmasını teşvik edin. Başkalarına yardım ederken hem duygusal hem sosyal becerileri gelişir. Uzman Desteğinden Çekinmeyin: Zaman zaman yoğun kaygı, yalnızlık veya sosyal zorluklar görülebilir. Gerekirse bir psikolojik danışmandan destek almak, hem size hem çocuğunuza yol gösterecektir. Duygusal gelişimi desteklenen bir çocuk, sadece zekâsı ile değil, yaşamla kurduğu bağ, başkalarıyla ilişkisi ve kendini tanıma gücüyle de büyür. Hayat, yalnızca doğru cevapları bulmak değil; duygularımızı anlamak ve yönetmekten de ibarettir. Üstün yetenekli bir çocuğunuz varsa, onun duygularını ciddiye alın. Zekâsını beslediğiniz kadar, kalbini de besleyin. Çünkü insanı güçlü ve bütün yapan; aklı kadar, kalbidir.